بسیاری از نظریاتِ انگیزشی معاصر، عقیده دارند که همه ی رفتار ها کوششی در جهتِ انطباق با
محیط است.
ممکن است این سوال پیش بیاید که اگر همه ی رفتارها کوششی برای انطباق با محیط است،
چگونه رفتارهایی نظیر مصرفِ مواد را که به نظر نمی رسد انطباقی باشد، می توان توضیح داد ؟
نظریه
پردازانِ انگیزش در جواب به این سوال عنوان می کنند که رفتارهایی مثل مصرفِ مواد، مستلزِ م بعضی
از سازو کارهای انطباقی رفتارهای دیگر است. فرد با مصرفِ مواد، موجب آزاد شدنِ برخی از موادِ
شیمیایی می شود که به طور طبیعی فقط هنگامی آزاد می شوند که وی رفتاِر انطباقی ( مثلا غذا
خوردن، رابطه ی جنسی ) بروز دهد.
مصرفِ مواد راهی میان بر، در مسیر معمول ِ ی انطباق می باشد.به
طوری که، ماده ی شیمیایی به جای پاداش دادنِ یک پاسخ انطباقی، به عنوانِ پاداشی برای مصرفِ مواد
عمل می کند.
با در نظر گرفت ِ ن چنین دیدگاهی می فهمیم که مصرفِ مواد، حداقل تحت شرایطِ معینی،
بازتابی ست از تلاش فرد برای انطباق. تلاشی که غالبا به نتیجه ی معکوس می انجامد.